Ntau Yam Kev WET TXOJ HAUJ LWM Hnub so thiab Kev Lom Zem - Tshooj 2

Hits: 417

HUNG NGUYEN MANH1

… Txuas ntxiv rau ntu 1:

Qhuas txog Thov Ntuj rau lub Caij Ua Tau Zoo Ntses Ntses

    Rov qab rau cov neeg neeg nruab nrab uas pom qhov “Roob inaugurating”Ceremony, neeg nyob rau hauv lub hiav txwv thaj tsam noj peb caug lub ceremony“yuav thov kom tau txais kev zoo khaws ntses lub caij"6Cov. Lub zos xaiv ib tus neeg sawv cev nqa cov khoom mus rau tom lub tuam tsev whale, lossis rau cov tuam tsev ntawm Genie ntawm Sab Hnub Tuaj Hiav Txwv thiab cov Genie ntawm Hiav Txwv Yav Qab Teb mus hlawv joss sticks thiab thov Vajtswv rau “lub ntuj nyob ntsiag to thiab hiav txwv ntsiag to"Thiab"nuv ntses-nkoj puv nrog ntses”, Tom qab ntawd lub nkoj nuv ntses raug xa mus rau lub hiav txwv kom nrum nws lub zes. Hauv thawj qhov ntawd, tib neeg xaiv cov ntses loj tshaj plaws los pe hawm tus Genie thiab tso dawb rau lwm tus los ntawm thauj nws mus rau hauv hiav txwv los ua qhov kev txiav txim hu ua: "Tso ib tug noog thiab tso ib tug ntses dawb, Kev rau txim thiab kev txhaum muab tso rau ntawm Vajtswv".

    Rau cov neeg nyob hauv cov chaw ntug hiav txwv ntawm Thêa Thib thiab Hue, Lub Caij Nplooj Ntoos Hlav caij nplooj zeeg muaj feem cuam tshuam nrog lub neej zoo tib yam li kev ua koob tsheej thov kom muaj kev zoo ntawm cov ntses lom zem11 nyob rau Thái Dương Hạ lub zos.

    Ib xyoos twg, lub swjhawm pehawm muaj nyob rua thaum tav su nub 11th hnub ntawm thawj lub hli lunar, sab xis ntawm lub tshav puam ntawm lub tsev sib tham (Hnub dhau los yog hnub sib tw kev lom zem ntawm Sình lub zos) thiab kav ntev txog thaum ib tag hmo thaum lub koob tsheej los thov kom ntes tau ntses zoo. Lub sijhawm no, tag nrho cov tswv nkoj uas hnav lawv tus kheej kom nruj, nrog cov khab khiab dub, cov laujkaub dawb, thiab cov khauj liab, tau tshaj tawm tus laus tus neeg nuv ntses kom nyeem daim ntawv caw.

   Thaum txog 5:00 sawv ntxov nyob rau yav sawv ntxov hnub tom qab, kev ua si xws li cov nchuav casting, txiav cov pob zeb ntoo tawm. Thaum xub thawj tus neeg nuv ntses thov kom Vajtswv pub rau lub zej zog kom muaj kev thaj yeeb nyab xeeb thiab muaj kev vam meej, tom qab ntawd nws ntaus peb lub nruas rau hauv kev pib ua lub koob tsheej.

    Muaj ib tug txwj laus laus dawb dawb nuv ntses, nrog rau ob tus tswv nkoj, tuaj rau ntawm lub thaj ua tus thawj coj. Nyob rau tib lub sijhawm ntawd, muaj dua ib tus neeg nuv ntses qub, uas sawv ntawm lub thaj, pib pov cov khoom plig thiab nyiaj npib rau hauv lub tshav puam rau cov menyuam sib tw nrog ib leeg mus sib tw khaws cov nyiaj npib. Txoj cai tom qab ntawd, ib lub nkoj muaj zog ntawm cov nkoj ntses nrog cov ntses ntses ua rau ntawm nws, yog cov neeg nuv ntses uas khiav thiab ncig cov menyuam yaus ua cim los ua qhov xwm txheej ntawm netting ib txoj hlua khau ntawm ntses noj cov kab nuv ntses. Cov ntses lom zem sib zog ua kom tawm ntawm lub vas sab thaum tus tswv nkoj ua lawv qhov zoo tshaj plaws kom rub ntses thiab sim ntes ob peb leeg kom muab rau lub zos uas yog tus tshaj lij.

    Tom qab ntawd lawv coj lub cim mus rau tom khw kom muag tom qab. Kev lag luam yog teem tawm ntawm kaum ntawm lub loog ntawm lub tsev commual. Tom qab muag ntses, tus neeg nuv ntses rov qab mus rau qhov chaw uas tau teeb tsa lub thaj thaj kom faib cov nyiaj. Lub ceremony tam sim no tau txiav txim siab ua tiav tab sis kev ua koob tsheej tseem muaj ntxiv mus.

Ceremony rau Spay rau Caij Nplooj Ntoos Hlav-Likeness

    Nyob rau hauv thawj hnub ntawm Tet, neeg soj ntsuam ib qho kab ke thov rau Caij nplooj ntoos hlav-zoo li (piv txwv li kev ua siab zoo thiab tshiab nyob hauv txhua yam hauj lwm ntawm Txiv neej, thiab kuj rau Xwm thiab txhua yam kom vam meej) thiab qhia mus rau deities txog cov ntawv thov thiab cov kev xav ntawm cov neeg hauv zos thiab hais kom cov deities foom koob hmoov rau lawv.

    Lub ceremony los thov rau lub caij nplooj ntoo hlav zoo li6 yog teeb tsa hauv lub tuam tsev, lossis ntawm qhov chaw dawb huv lossis dav uas cov neeg tuaj yeem soj ntsuam ntau yam kev lis kev cai thiab kev ua si uas tsim muaj lub neej yav dhau los thiab tsim kev lom zem tshiab.

   Lub koom haum tsim ntawm cov kab ke ntawm no yuav txawv nyob ntawm qhov chaw nws teeb tsa. Nws yog tshwj xeeb yog noteworthy thaum lub Vĩnh Phú pog koob yawg koob thaj av - thaj av uas tseem ua ntau lub tsho khuam thiab kev coj noj coj ua ntawm cov neeg Nyablaj thaum ub nyob rau thawj hnub uas tau tsim lub teb chaws.

    cov ua kab ke thov Vajtswv rau ntau cov tub hluas thiab muaj zog txiv neej nrog cov kev lis kev cai nyiag "d ua"(Daim xyoob ua piv txwv rau tus txiv neej hloov) thiab “kev ke"(Nti ib lub cim qhia txog tus poj niam cev)). Nrog lub ntsiab lus tseem ceeb zoo ib yam li lub luag haujlwm ntawm kev thov ntuj rau lub caij nplooj ntoo hlav, zoo li lub koob tsheej thov rau ntau tus tub hluas thiab cov txiv neej muaj zog tshwm sim txhua xyoo nyob rau hnub thib 3 ntawm Tet at Gia Thaj lub zos (Phong Châu koog tsev kawm ntawv).

    Cov khoom pub ntawd muaj 12 lub ncuav mov ci ci, ib tug qaib, nrog rau cov joss nrog tshuaj, cawv thiab cawv. Tom qab thov rau tus genie, tus tswv ntawm cov kab ke mus rau hauv lub tuam tsev qhov rooj thiab qw nrov nrov: “Xyoo tshiab no, peb thov kom cov vaj tswv ua ntau yam rau peb lub zos ntau cov txiv neej hluas thiab muaj zog, ua kom peb cov neeg hauv peb tsev neeg muaj kev vam meej, ua kom peb cov tub hluas muaj ntau yam txuj ci thiab coj txoj kev vam meej rau peb lub zos.".

    Hauv txoj kab ke no kom nug rau ntau cov tub hluas, cov neeg ua si ua si ntawm “staging ib tug npua procession"Thiab"nyiag lub xyoob ib qho cim tus txiv neej hloov”Nyob rau hauv ib tug heev seething yam. Tus npua ua rau ntawm sub-halet head ua kev teev hawm cov vaj tswv. Thaum los txog hnub so, txhua tus txiv neej tuaj rau hauv lub tsev me me los ntxuav cov npua, muab nws tso rau ntawm tus pas ntoo uas muaj lub ru tsev thiab theem ib txheej txheem hu ua txheej txheem hu ua “coj Mr. Cau mus rau lub tuam tsev Tro”. Tom qab ntawv, cov neeg hauv zos sib sau los tua cov npua thiab npaj lub tsiab peb caug.

    "Ua”Yog ib qho xyoob uas ntev li 13cm (cim lub cim rau tus txiv neej hloov) cog rau hauv ib tug ntoo xyoob faus ntawm lub tshav puam tuam tsev. Thaum ua tiav lub ntees lawm thiab thaum cov nruas nrov, sawv daws maj nrawm rau ob tug xyoob ntoo uas lawv siv tau zoo tshaj los txeeb lub “d ua"Raws li lawv ntseeg tias leej twg tau txais, nws tsev neeg yuav muaj"coob tus txiv neej hluas thiab muaj zog thiab yuav huaj vam”- tshwj xeeb txog cov neeg tsis muaj menyuam.

    Lub ceremony los thov rau ntau cov tub hluas thiab muaj zog txiv neej yog pom ntawm Luag Li zos me, Ib Sao lub zos (Vĩnh Lạc) rau hnub 6 thiab 7 ntawm thawj hli lunar nrog rau ib daim ntawv sib txawv.

    Txhua xyoo, thaum sawv ntxov ntawm 6th Tết hnub, txhua tsev neeg uas muaj me tub me nyuam nyob rau xyoo laus yuav tsum nqa khoom fij rau hauv lub tuam tsev hauv lub tsev teev ntuj, teev hawm cov deities vam tias nyob rau xyoo tshiab lub zos no yuav muaj ntau tus txiv neej hluas thiab muaj zog.

    Nyob rau hauv rooj plaub tshwj xeeb ntawm lub Hnub No lub zos (Tam Thanh koog tsev kawm), cov neeg hauv zos kuj ua kev zoo siab rau hnub 4 ntawm Tet ib tug kab ke tswj rau thov rau ntau muaj zog thiab tub hluas los ntawm kev cai ntawm “txeeb cov kén"(kén yog lus Nyab Laj ua cim lub cim rau poj niam lub koom haum lossis kev lag luam).

    Txij thaum sawv ntxov ntxov, cov neeg txov me nyuam neeg twb nqa lawv cov khoom thiab tais ntawm cov zaub mov tuaj rau lub tuam tsev teev ntuj. Thaum 8:00 sawv ntxov txhua tus hauv lub zos ntawd, nrog rau cov neeg khiav dej num thiab cov txwj laus hauv zos uas yuav sawv cev lub zos mus pe hawm. Lub ceremony yog tam sim no thaum tav su thaum tus tswv ntawm lub ceremonies nqis mus rau lub chaw pib ntawm lub tuam tsev mus rau sedately nyeem cov lus qhia rau “kén txeeb tau".

    Cov poob lawm "kev ke”Raug dai rau 2 tug xyoob ntoo cog rau hauv nruab nrab ntawm lub tshav puam tuam tsev. Rau txhua tus ncej yog dai 36 poob lawm ntawm “kev ke”Txhua tus ntawm lawv muaj ib qho hnoos qeev nrog ib qho luaj li ntawm nruab nrab hu ua“ntev spathe”Thiab nyob rau hauv cov luaj pob yog ntxig me ntsis qws tsim los ntawm“vng ua”Ntoo - hu ua“ tswb-stick ”. Txhua leej txhua tus jostle ib leeg tawm dag zog mus txeeb lub teeb ntawm "kev ke”Vam tias yuav muaj hmoo tag nrho lub xyoo tshiab.

    Cov neeg kuj yuav muaj ib txoj kab ke thov rau kom tau ntau nplua mias uas ua kev lom zem los ntawm kev ua si hu ua "Hnub no"(qw tus Hú tùng dí onomatopoeia) ntawm Vi Koj thiab Triệu Phoo zos (Phong Châu koog tsev kawm ntawv) nyob rau txhua txhua 6 hnub ntawm thawj lub hli lunar thov Vajtswv kom cov genie vam tias yuav muaj "ntau cov txhuv thiab cov qoob loo zoo". Thaum lub sij hawm qhov kev ua si “Hnub no”Yog muaj kev lom zem. Txhua lub zos xaiv 3 tus txiv neej hluas, txhua tus ntawm lawv tuav ib txoj hlua khawm lub xub pwg uas muaj nyob rau ntawm txhua qhov kawg nws ib leeg ib pob me me thiab ob txhais tes ntawm cov txhuv nplaum qhwv ua ke hauv nplooj maranta. Lawv txhua tus hnav khaub ncaws hnav zoo nkauj heev, thiab lawv taug kev ncig lub tshav puam ntawm lub tuam tsev thiab qw tias “Hnub no? ”,“Hnub no? ”. Cov neeg koom nrog lawv koom ua ke qw. Tom qab ntawd, lawv nkag mus rau hauv lub tuam tsev, kab lawv tus kheej tav toj ntawm ob sab ntawm lub tsho khuam ntsia lub thaj ntawm lub phia. Tom qab ntawd, lawv dhia nrog lawv lub xub pwg mus rau cadence ntawm lub nruas thiab nruas thaum qw “Hnub no? ”,“Hnub no? ”. Txhua tus kuj nrog dhia nrog lawv. Tom qab peb zaug ua las voos, tus tswv tus tswv pov cuam cov pob nplej thiab cov txhuv nplaum rau txhua tus kom txeeb tau cov hmoov zoo.

CEEB TOOM:
1 Associate Professor HUNG NGUYEN MANH, Kws Kho Mob hauv Phylosophy ntawm Keeb Kwm.
6 Raws li LÊ TRUNG VŨ - Lub tsoos Tết ntawm tus nyab laj - Kab lis kev cai thiab cov ntaub ntawv luam tawm Tsev 1996 - phab 125 txog 127.
11 Raws H.GIANG - Zaj dab neeg thov kom ntes ntses kom zoo - Tshaj tawm txog lub caij nplooj hlav Keeb Kwm Tebchaws Magazine - ửinh Sửu Tết, 1997 - P.10.

PAJ MUAS TU THU
01 / 2020

LUS CIM:
Source: Hmoob Nyab Laj Lunar Xyoo Tshiab - Cov Kev Lom Zem Loj - Asso. Prof. HUNG NGUYEN MANH, Tus Kws Kho Mob ntawm Phylosophy hauv Keeb Kwm.
Cov ntawv sau xim thiab cov duab sepia tau raug teeb tsa los ntawm Ban Tu Thu - thanhdiavietnamhoc.com

SAIB ALSO:
◊  Los ntawm Sketches hauv thaum ntxov xyoo pua 20 mus rau kab ke thiab ua kev cai.
◊  Kos npe ntawm lub sij hawm “T ”t”
◊  Lunar Xyoo Tshiab Festival
◊  Cov Txhawj Xeeb Txog Kev Ua Neej Ntawm Cov Txiaj Ntsig - Kev txhawj xeeb rau KITCHEN thiab CAKES
◊  Cov Kev Ntshaw Txog KEV ZOV ME NYUAM - Kev txhawj xeeb rau KEV LAG LUAM - Tshooj 1
◊  Cov Kev Ntshaw Txog KEV ZOV ME NYUAM - Kev txhawj xeeb rau KEV LAG LUAM - Tshooj 2
◊  Cov Txhawj Xeeb Txog ntawm KEV UA PHEEJ YEEM - Kev txhawj xeeb txog Kev Them Nyiaj
◊  Hauv SOUTHERN PART ntawm LUB TEB CHAWS: ib lub HOST ntawm PARALLEL CONCERNS
◊  Lub tais ntawm tsib txiv hmab txiv ntoo
◊  Tuaj txog ntawm Lub Xyoo Tshiab
◊  CAIJ NPLOOJ NTOOS HLAV - Tshooj 1
◊  Cov Kab Ke ntawm Cov Ntseeg ntawm Chav Ua Noj - Tshooj 1
◊  Cov Kab Ke ntawm Cov Ntseeg ntawm Chav Ua Noj - Tshooj 2
◊  Cov Kab Ke ntawm Cov Ntseeg ntawm Chav Ua Noj - Tshooj 3
◊  Tos Xyoo Tshiab - Ntu 1
◊  Them lub meej mom kawg mus rau CÔ KÍ ”(Tus kws khaws ntaub ntawv tus poj niam) hnub thib ob ntawm TẾT
◊  Ua ntej BEGINNING LOS UA HAUJ LWM - Seem 1
◊  Tag Nrho Yuav Mus TẾT Kev Ua Si - Tshooj 1
◊  Tag Nrho Yuav Mus TẾT Kev Ua Si - Tshooj 2
◊  Ua ntej Kov Lub Ntiaj Teb - Ntu 1
◊  Ntau Yam Kev Ntub Dej Nres Tsiaj txhu Lub Hnub So thiab Kev Lom Zem - Tshooj 1
◊  Hmoob Nyab Laj Lunar Xyoo Tshiab - vi-VersiGoo
Lwm yam

(Xyuas 2,743 lub sij hawm, 1 mus ntsib niaj hnub no)