Cov Kab Ke ntawm Cov Ntseeg ntawm Chav Ua Noj - Tshooj 1

Hits: 467

HUNG NGUYEN MANH 1

   "Ông .u rau" Nyab Laj lub npe rau a qhov cub ua noj ua los ntawm peb daim ntawm cov av ci ci ua qhov cub ua noj - zoo li peb tau pom hauv cov duab kos “Ntxuav chav ua noj” - Cov neeg nyob hauv Central Nyablaj hu nws "Yog Núc”(Mr. Núc - Núc txhais tias Chav Ua Noj). Raws li rau cov neeg nyob hauv Qaum Teb, lawv muaj cov npe txawv rau txhua leej ntawm peb daim ntawm cov av ci: ib tus hauv nruab nrab yog hu ua "u râu cái”(Tus poj niam yog ib tug) hos ob tug hu li cas "u râu đực”(Tus txiv neej ua). Dhau li, nyob hauv nruab nrab ntawm 3 daim ntawm cov av nplaum ci, tseem muaj ib daim txiag zeb - cim lub cim rau tus tub qhe. Tus tub qhe no muaj nyob hauv lub Saum Toj dab neeg poj ntxoog hais txog zaj dab neeg ntawm lub Vaj tswv chav ua noj.

Ob tug txivneej sib yuav ib tug pojniam

   Rau Nyab Laj, ib qho yuav tsum tau ntxuav lawv tus kheej tsis tas tab sis kuj Mister Chav ua noj. H. Oger muab peb cov duab ntawm tus txawj ua yees siv "ntxuav chav ua noj". Qhov kev ntxuav no kuj siv sijhawm rau hauv lub tsev teev ntuj.   

Chav Ua Noj - Holylandvietnamstudies.com
Daim duab 1: Chav ua noj

 Hais txog chav ua noj (Daim duab XYUMX) ib tug xav txog ib tsev neeg kev ua koob tsheej: uas xa tawm "Ntse ntawm chav ua noj"Mus rau Saum ntuj ceeb tsheej nyob rau hauv lub yav tav su ntawm nees nkaum peb-kaum ob ntawm kaum ob hlis (Suav hli)2.

    cov Ntse ntawm chav ua noj muaj ntau lub npe: Tus Vaj ntawm chav ua noj, huab tais ntawm lub kos.

    Daim duab ntawd qhia nws nrog lub kaus mom kaus mom thiab khau kaus mom, nws lub tsho ntev dhau los qhia rau peb paub saib nws puas muaj lub ris hnav lossis tsis dhau. Qhov tseeb tias nws paub txhua yam hauv tsev yog vim nws tau tuav lub lauj kaub mov ntawm nws lub taub hau tag nrho cov xyoo puag ncig, muaj ntau nplua mias lossis kev txom nyem raug ntsuas los ntawm qhov ntau ntawm cov nplej hauv nws. Nws mam li hais qhia rau Emperor ntawm Jade txog tsev neeg cov kev ua thiab thov kom muaj hmoo zoo rau lub xyoo tshiab.

    Lub thaj fij tseg rau lub Ntse ntawm chav ua noj muaj ob tug txiv neej lub kaus mom thiab ib tug poj niam lub kaus mom li H. OGER pom daim duab. Nyob rau ntawm ib sab ntawm nws yog tus sau: “Lub Cim Ntawm chav ua mov pabcuam”Thiab nyob rau lwm yam:“Tus tswv tsev-tsev muaj kev nyab xeeb”. Muaj cov lus dab neeg hais txog ob tus txiv neej thiab tus poj niam no.3

    Muaj ib zaug, ob niam txiv txom nyem tau los sib faib. Tom qab ntawv tus pojniam ntawd tau ib tus txiv nplua nuj. Muaj ib hnub, thaum nws tab tom hlawv cov ntawv hlawv xyab ntawv nws tau thov los ntawm tus neeg thov khawv, nws tus txiv qub. Ces nws muab me ntsis mov rau nws.

   Raws li nws tus txiv tom qab xav tias tsam nws, nws tau dhia mus rau hauv lub qhov cub nrog tus qub txiv ua raws li kev foob, thiab tom qab ntawd tus txiv kuj ua li ntawd tawm ntawm kev hloov siab lees txim. Txhua yam ua tau zoo, tus Emperor ntawm Jade ua lawv Huab tais ntawm chav ua nojCov. Lwm qhov hais txog yog tus poj niam muab tus txiv qub zais rau hauv av quav nplej vim tom qab tus txiv rov los tom teb los. Thaum tus txiv neej tom qab ntawv muab tus tuag hlawv tus ntaiv kom tau txais tshauv uas yog quav, tus txiv pw yav tas los tuag. Tus pojniam txav tau nws tus kheej mus rau hauv qhov cub thiab tus txiv uas raug tsim txom tau ua ib yam. (Raws li Phan Kế Bính: Nyab Laj cov kab lis kev cai).

     Yog lub cult ntawm lub Ntse ntawm chav ua noj ib qho cim ntawm ib tus pog koob yawg koob, ntawm qhov tshwj xeeb ntawm hluav taws lossis ntawm kev ntseeg ntawm kev coj dawb huv los ntawm hluav taws? Puas yog tus naj npawb 3 ntawm tus txiv thiab tus poj niam muaj feem cuam tshuam nrog tus lej 3 ntawm tripod (Daim Duab 1)? Ntawm no lub kos yog ua los ntawm cov hlau thiab tsis yog ntawm lub ntiaj teb.

   Feem ntau hais lus, txoj haujlwm tseem ceeb ntawm cov Vaj tswv chav ua noj tuaj yeem txiav txim siab tau rau ib hom ntsiav tshuaj txhawb nqa lub ntsiab lus: "Ánh phúc Táo Quân"(Vaj tswv chav ua noj uas txiav txim qhov koob hmoov rau txhua tsev neeg)). Ntawm qee qhov chaw, tib neeg tuaj yeem muab cov Vaj tswv chav ua noj ob peb ntxiv haujlwm xws li tom Huv Tiên qhov twg Vaj tswv chav ua noj muaj ntxiv muaj nuj nqi ntawm "Pov thaiv lub neej ntawm tus tswv tsev tus menyuam”. Nov yog hom kev cai tso siab rau tus menyuam tag nrho Vaj tswv chav ua noj leej twg yuav pom rau nws tias tus menyuam yuav kov yeej txhua yam mob thiab kab mob thaum muaj hnub nyoog 3, 5, lossis 7 (lub sij hawm siv hauv Nyiv yog shichigosan)). Txawm li cas los xij, ib qho yuav tsum tos kom txog thaum tus me nyuam muaj 10 xyoo thaum nws muaj me tub me nyuam noj qab haus huv los ua kev zoo siab rau lub koob tsheej los txhiv tus me nyuam thiab ua tsaug Vaj tswv chav ua noj.

     Peb yuav muaj sijhawm los saib cov kev coj noj coj ua txawv txawv H.Oger tau tso tseg nyob rau hauv seem sub txoj cai “Độ ôô Công”(1.9.6.)

    Lub Pháp Á (Fab Kis-Asie 1952) soj ntsuam luam tawm ib zaj dab neeg ntev ntawm “ông .u rau"(qhov cub ua noj) uas tau xaus los ntawm ntau yam ntaub ntawv ntawm kev tua tus kheej. Zaj dab neeg pib nrog qhov xwm txheej uas khub niam txiv txom nyem tsis sib haum. Tus txiv yuav tsum mus rau ib thaj av txawv tebchaws kom tau nws pob zaub mov thiab tau cog lus tias nws yuav rov qab los tom qab nws muaj peb xyoos. Nyob hauv tsev, tus poj niam ua haujlwm rau tus tswv tsev uas tshwm sim los ua tus poj ntsuam, yog li ntawd lawv tau sib yuav, xav tias yav dhau los tus txiv tau tuag lossis tau tus poj niam tshiab. Tom qab ntawd, tus txiv qub rov qab los, thiab tu siab heev uas nws tau tua nws tus kheej tuag ntawm tus ntoo banyan ntawm lub rooj vag lub zos. Nws txoj kev tuag ua rau tus poj niam qub tuag - nws ua txhaum txoj kev tua nws tus kheej los ntawm kev dhia hauv pas dej ib sab ntawm nws lub tsev thiab nws txoj kev tuag ua rau tus tswv tsev tuag, uas nqa tshuaj lom los tua nws tus kheej.

    Raug mob siab rau cov peb tuag khov ntawd, tus Huab tais Hades tso cai rau peb tus neeg no los ua peb qho ntawm cov av nplaum ci kom lawv txoj kev hlub yuav tsum muaj hluav taws kub tas li.

    A Sơn Tây dab neeg neej neeg Xaus zaj dab neeg nrog rau kev sib txuas ntxiv ntawm tus tub qhe. Cov lus tawm hauv no pib nrog ob niam txiv txom nyem, tus txiv muag joss nrog, nws tus poj niam ua haujlwm tom teb. Tus txiv mus deb mus muag joss cov pas thiab ploj lawm, yog li hauv tsev, nws tus poj niam yuav lwm tus txiv neej. Tus txiv tshiab, dhau li ntawm yog ib tug neeg ua liaj ua teb, kuj yog neeg yos hav zoov thiab muaj ib tug tub qhe npe Loj.

    Tom qab raug kaw los ntawm tus neeg ntxeev siab rau lub sijhawm ntev, muaj ib hnub tus txiv qub raug tso tawm thiab rov qab los. Txhawm rau kom nws tawm ntawm nws tus txiv tshiab, tus pojniam cia nws zais nws tus kheej hauv cov quav pawg. Thaum tus txiv tshiab thiab nws tus tub qhe rov qab los ntawm kev yos hav zoov, nws hais kom nws tus poj niam mus tom khw los yuav qee cov txuj lom mus tua cov nquab - qhov khoom ntawm nws txoj kev yos hav zoov - thiab thaum tus poj niam nyob deb, tus tub qhe tau hlawv pawg ntawm cov quav nyab mus rau singe lub civet thiab tau unintentionally hu nkauj tus qub txiv. Thaum rov qab los ntawm kev ua lag luam, tus poj niam, tu siab heev, nws tau dhia mus rau hauv qhov cub, coj nws tus txiv tshiab nrog nws, mus tua tus kheej. Thaum kawg tus tub qhe kuj muab nws tus kheej pov rau hauv qhov cub kom koom nrog nws tus tswv. Tus Huab tais Hades tau dhau ib qho kev txiav txim siab uas tau tso cai rau cov ntawd 3 tus txiv thiab tus poj niam los ua peb daim av ci ntawm cov av nplaum, zoo li rau tus tub qhe, nws tau raug tso cai los ua ib qho khoom los thaiv cov husks uas tawg kom cig - piv txwv li cov av nplaum ci zoo li lub cev hnyav thiab siv los nias rau ntawm cov pob txhuv husks ntawm ib sab. lub qhov cub. Qhov no yog vim lub sijhawm ntawd, cov neeg nyob hauv lub nroog tsis muaj kev sib tw kom txaus kom muaj hluav taws yog li lawv tau khaws ib cov nplej uas hlawv kom tawg thaum yav tsaus ntuj txog rau tag kis sawv ntxov hnub tom qab los tshuab nws kom tau txais hluav taws thaum tsim nyog. Daim av ntawd tau hais txog “tus yawg hu ua Lốc”. Hauv koob ntawm cov folksketches ntawm Vaj tswv chav ua noj, yawg tus yawg Loj tau twv tau sawv ntawm ib sab 3 tus tsiaj ntawv saum toj no. Txawm li cas los, nyob rau H.OgerTus kos duab muaj cai “Tus Vajtswv Tsev Mov"(Daim duab XYUMX), peb tsis pom ib tug thib plaub tus cim ntxiv nrog rau ob peb tus tsiaj nyeg: twm, tus lau qaib, aub, nplej uas muaj cov txhuv…

Chav ua noj Genius - purelandvietnamstudies.com
Daim duab.2: Chav Ua Yeeb Yam Tshaj Plaws

- Nyob rau hauv cov ntawv xov xwm “Dân Việt Nam"(Hmoob Nyab Laj) luam tawm nyob rau hauv 1948, peb tau pom lwm zaj dab neeg ntawm lwm hom uas muab qhov xwm txheej uas ua rau muaj kev sib cais ntawm tus txiv thiab tus poj niam. Raws li cov dab neeg no, tus txiv muaj mob ruas. Nws tawm tswv yim rau nws tus poj niam kom tawm ntawm nws tab sis nws tsis kam ua. Muaj ib hnub, thaum nws tus poj niam tab tom muab tus neeg thov khawv thov mov thiab nyiaj, nws ua txuj ua li khib thiab tsis txaus ntseeg txog qhov txuas ntxiv ntawd nws tus poj niam tau dhia mus rau hauv tus dej kom nws tua tus kheej thiab raug cawm dim los ntawm tus neeg thov khawv. Tus ntxhais ntawd thiaj li raws nws qab mus yuav txiv. Tus neeg hais dab neeg tau tsim ib qho xwm txheej ntxiv uas tus txiv qub tau ntsib nrog txoj kev nyuaj los khwv nws lub neej thiab yuav tsum tau mus thov khawv, tom qab ntawd, muaj ib hnub nws rov ntsib nws tus poj niam qub. Zaj dab neeg no xaus los ntawm qhov tseeb tias yav dhau los tus txiv tau khiav mus thiab muab nws tus kheej tso rau hauv hluav taws kom tua tus kheej. Tuaj txog tus pojniam thiab nws tus txiv tshiab xaiv txoj kev tuag zoo li no. Tag nrho peb ntawm lawv ua Vaj tswv chav ua noj.

- Peb txhua tus paub tias Suav kuj tseem teev hawm tus Vaj tswv chav ua noj thiab ua hom rau Vajtswv nyob hauv 23rd ntawm lub hli kawg. Txawm li cas los xij, muaj ntau yam txawv nyob hauv cov ntsiab lus ntawm zaj dab neeg ntawm Chav Ua Noj Vajtswv. Ntawm cov lus dab neeg cantonese, muaj ib zaj dab neeg uas muaj qhov kawg uas zoo ib yam nkaus rau ib ntawm zaj dab neeg Nyab Laj.

    Trương Laug, tus kws ua lag luam, mus deb mus ua haujlwm thiab tsis xa xov xwm rov qab los tsev. Thaum nws so, Inh Hương, nws tus poj niam, tseem nyob hauv tsev thiab tu nws tus txiv ntawd niam thiab txiv kom txog rau thaum lawv tas sim neej. Thaum Trương Laug rov qab los nrog kev muaj nyiaj ntau, nws tau tso tseg thiab tso nws tus poj niam tseg, cia nws coj nws ib leeg lub tsheb thauj thiab ib tug nyuj xwb. Tus nyuj coj nws mus rau hauv tus poj niam laus tus txiv neej uas nws tus tub yuav. Trương Laug kuj muaj dua lwm tus pojniam, tiamsis muaj ib hnub, nws raug tsim txom thiab poob ntau yam; nws ces ua neeg dig muag thiab raug txo qis mus thov khawv. Thaum kawg, nws tau ntsib nrog nws tus qub poj niam thiab, vim nws tau txaj muag dhau, nws tau vau thiab tuag rau hnub 23 lub hli kawg. Nws tau tsim los Táo Vương (Vaj tswv chav ua noj) ntawm tus Emperor ntawm Jade.

   Raws li lawv muaj ntau tus hwm rau tus Emperor ntawm Jade, tib neeg pom zoo los pe hawm tus Vaj tswv chav ua noj Hnub ntawd, tab sis, lawv tsuas yog muab nws lub tais ntawm vermicelli; qhov laj thawj yog neeg thiaj ntseeg Trương Laug tuag vim nws tau noj lub tais ntawm vermicelli muab rau nws los ntawm Inh Hương4

   Cov ntsiab lus ntawm cov dab neeg hais los saum toj saud tsis qhia peb tus 3 cim (Ob tug txiv neej thiab ib tug poj niam) txhua tus uas ua kev tua tus kheej tuag ib yam li nyob hauv cov ntawv nyablaj.

… Txuas ntxiv rau ntu 2…

CEEB TOOM:
1 Lwm tus xibfwb HUNG NGUYEN MANH, Tus kws kho mob ntawm Phylosophy hauv keeb kwm.
2  “Chạp” yog kev ua koob tsheej rau thaum lub xyoo xaus ntawm lub hli tas los - xws li 12 hli lunar.
Nco ntsoov los ntawm HENRI OGER - lub tswv yim zoo ntawm chav ua noj - ib tus poj niam rau ob tug txiv neej - tsis haum rau qhov kos.

PAJ MUAS TU THU
01 / 2020

CEEB TOOM:
Source: Hmoob Nyablaj Lunar Xyoo Tshiab - Cov Caij Nyoog Loj - Asso. Prof. HUNG NGUYEN MANH, Tus Kws Kho Mob ntawm Phylosophy hauv Keeb Kwm.
Cov ntawv sau xim thiab cov duab sepia tau raug teeb tsa los ntawm Ban Tu Thu - thanhdiavietnamhoc.com

SAIB ALSO:
◊  Los ntawm Sketches hauv thaum ntxov xyoo pua 20 mus rau kab ke thiab ua kev cai.
◊  Kos npe ntawm lub sij hawm “T ”t”
◊  Lunar Xyoo Tshiab Festival
◊  Cov Txhawj Xeeb Txog Kev Ua Neej Ntawm Cov Txiaj Ntsig - Kev txhawj xeeb rau KITCHEN thiab CAKES
◊  Cov Kev Ntshaw Txog KEV ZOV ME NYUAM - Kev txhawj xeeb rau KEV LAG LUAM - Tshooj 1
◊  Cov Kev Ntshaw Txog KEV ZOV ME NYUAM - Kev txhawj xeeb rau KEV LAG LUAM - Tshooj 2
◊  Cov Txhawj Xeeb Txog ntawm KEV UA PHEEJ YEEM - Kev txhawj xeeb txog Kev Them Nyiaj
◊  Hauv SOUTHERN PART ntawm LUB TEB CHAWS: ib lub HOST ntawm PARALLEL CONCERNS
◊  Lub tais ntawm tsib txiv hmab txiv ntoo
◊  Tuaj txog ntawm Lub Xyoo Tshiab
◊  CAIJ NPLOOJ NTOOS HLAV - Tshooj 1
◊  Cov Kab Ke ntawm Cov Ntseeg ntawm Chav Ua Noj - Tshooj 2
◊  Hmoob Nyab Laj Lunar Xyoo Tshiab - vi-VersiGoo
Lwm yam

(Xyuas 2,504 lub sij hawm, 1 mus ntsib niaj hnub no)